Rządowy projekt o odwróconej hipotece – w pigułce
- Osadzeniem prawnym kredytu będzie Ustawa o odwróconym kredycie hipotecznym, a w przypadku kwestii nieujętych w w/w ustawie – Ustawa prawo bankowe z wyłączeniem ściśle określonych przepisów tej ustawy.
- Przed zawarciem umowy o odwrócony kredyt hipoteczny będzie obowiązywał ujednolicony Arkusz informacyjny przedstawiany potencjalnemu beneficjentowi nie później niż 7 dni przed zawarciem umowy.
- Odwrócony kredyt hipoteczny będzie mógł być oferowany przez banki, oddziały banku zagranicznego, oddziały instytucji kredytowych lub instytucje kredytowe prowadzące działalność transgraniczną, będące pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego.
- Sam kształt umowy o odwrócony kredyt hipoteczny będzie ujednolicony w ramach ustawy z dopuszczeniem dowolności do decyzji banku lub innych podmiotów, które będą oferować kredyt, ale w ściśle oznaczonych kwestiach.
- Kredytobiorca niezależnie od wieku, pozostanie właścicielem nieruchomości objętej umową do końca życia, nawet jeśli kwota kredytu zostanie mu już wypłacona.
- Odwrócony kredyt hipoteczny będzie dostępny osobie fizycznej niezależnie od wieku, która jest właścicielem nieruchomości lub przysługuje jej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub prawo użytkowania wieczystego; może być nią również osoba fizyczna będąca współwłaścicielem nieruchomości albo której przysługuje udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, albo w prawie użytkowania wieczystego.
- Kredytobiorca nie będzie miał obowiązku zamieszkiwania w nieruchomości objętej umową, będzie musiał jednak o nią dbać i uiszczać konieczne opłaty jak np czynsz oraz ubezpieczyć ją od zdarzeń losowych. Projekt nie przewiduje zakazu wynajmu.
- Zawarcie umowy odwróconego kredytu hipotecznego nie będzie mogło być uzależnione od zawarcia innych umów, z wyjątkiem umowy ubezpieczenia od zdarzeń losowych nieruchomości lub lokalu, do którego kredytobiorcy przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
- Kwota kredytu będzie mogła być wypłacona jednorazowo lub w ratach w walucie w której beneficjent otrzymuje większość dochodów.
- Będzie można zrezygnować z umowy w każdej chwili – 30 dni od jej podpisania bez konsekwencji, po tym czasie rezygnacja będzie wiązała się ze zwrotem kredytodawcy wypłaconych pieniędzy i poniesionych kosztów. Wypowiedzenie umowy po 30 dniach będzie wiązało się z koniecznością powiadomienia o tym bank 3 miesiące wcześniej.
- Będzie można też odwróconą hipotekę spłacić przed terminem z zachowaniem prawa do nieruchomości, a spłata taka nie będzie obciążona prowizją kredytodawcy, ani też od niczego uzależniona.
- Instytucja kredytująca będzie mogła wypowiedzieć umowę kredytową tylko w ściśle określonych przypadkach wymienionych w ustawie z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia.
- Jeśli z jakichś powodów beneficjent nie będzie w stanie wywiązać się z warunków umowy, bank będzie miał prawo otrzymania pełnomocnictwa, dzięki któremu pomoże kredytobiorcy w wypełnieniu zobowiązania.
- W przypadku, gdy bank lub inny kredytodawca nie będzie wywiązywał się z warunków umowy lub źle ją sporządzi, beneficjent będzie miał prawo do wypowiedzenia umowy i spłaty kredytu bez dziesiątej części odsetek i innych kosztów kredytowych albo do żądania wypłaty dziesiątej części odsetek i innych kosztów kredytowych.
- Co do zasady jedynym zabezpieczeniem dla banku lub innej instytucji kredytującej, będzie umowa odwróconego kredytu hipotecznego i objęta nią nieruchomość, tak więc odpowiedzialność kredytobiorcy i jego spadkobierców będzie ograniczona.
- Spłata odwróconego kredytu hipotecznego będzie wymagalna dopiero 12 miesięcy po śmierci ostatniego kredytobiorcy, a nad całością procedury będzie mógł czuwać kurator powołany przez bank lub po upływie okresu wypowiedzenia umowy przez którąś ze stron.
- Spadkobiercy będą mieli prawo do spłaty odwróconego kredytu hipotecznego z zachowaniem pełnego prawa do nieruchomości objętej umową kredytową oraz do otrzymania nadwyżki po rozliczeniu przez bank zobowiązania, jeśli taka będzie.
- Wartość nieruchomości objętej umową nie będzie wliczała się do zachowku, a zapis zwykły lub windykacyjny nieruchomości lub prawa do nieruchomości objętej umową dokonany przez kredytobiorcę lub jego spadkobierców na inne osoby nie będzie skuteczny.
- W przypadku upadłości instytucji kredytującej interesy kredytobiorcy będą zabezpieczone ustawą w taki sposób, że trzeba będzie zwrócić wypłaconą przez bank kwotę z kosztami obsługi kredytu naliczonymi wyłącznie do dnia upadłości. Po czym kredytobiorca będzie mógł dowolnie dysponować nieruchomością, jak przed zawarciem umowy o odwróconą hipotekę lub zawrzeć ją ponownie z innym kredytodawcą.
W związku z tym, że jak widać, Rządowa wersja Projektu o odwróconym kredycie hipotecznym jest nieco inna, niż pierwotnie przedstawiane przez Ministerstwo Finansów Założenia, warto jest mu się bliżej przyjrzeć, by mieć aktualny ogląd tematu.
Od razu trzeba jednak zaznaczyć, że nie jest to ostateczna regulacja i wszystko, w toku prac w parlamencie, może (choć nie musi) być zmodyfikowane.
Istnienie takiego dokumentu nie oznacza również, że odwrócona hipoteka jest czy będzie mogła być obecnie dostępna w banku.
Pierwsze oferty mogą pojawić się bowiem dopiero 30 dni po wejściu w życie ustawy, ponieważ dopiero wtedy zacznie ona faktycznie obowiązywać.